Boyun Fıtığı Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Vücudumuzun dik durmasını ve hareket kabiliyetini sağlayan omurga, omur adı verilen kemiklerden meydana gelir. Omurların arasında da bazı destek dokular bulunur. Bu destek dokulara disk adı verilir. Omurganın rahat hareket edebilmesi için diskler oldukça önem taşır. Ayrıca omurgayı oluşturan vertebralar üzerine yük binmesini de engeller.

 

Boyun Fıtığı Nedir?

Boynumuzda bulunan omurların içindeki disklerin yerinden oynaması, yıpranması ya da yırtılması sonucu disklerin, omuriliğe ve o bölgedeki sinirlere baskı yapmasına boyun fıtığı denilmektedir. Boyun fıtığı bazı belirtiler gösterir. Yaşadığınız sıkıntıları uzman bir hekime göstererek boyun fıtığı belirtileri olup olmadığını tespit edebilirsiniz. Yaşam kalitesi için tedavisi ihmal edilmemesi gereken bir hastalıktır.

 

Boyun Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Uzun süre hareketsiz kalmak, boynumuzu zorlamak ya da omurlar arasında bulunan diskin içindeki suyun zamanla azalması boyun fıtığı sebeplerindendir.

Boyun fıtığında, diskin içinde bulunan sıvı omur ve sinirlerin içerisine sızar. Zamanla sinirlerin içerisine sızan sıvı sinirlere baskı yapmaya başlar. Böylelikle disk işlevini zamanla kaybederek görevini yapmakta zorlanır ve kireçlenme meydana gelir.

Ailede boyun fıtığı varsa bireyde oluşma ihtimali yüksektir. Boyun fıtığında genetik faktörlerin önemli olduğu kadar çevresel ve yapısal faktörlerinde etkisi büyüktür. Uzun saatler boynu hareket ettirmeden belirli bir noktaya bakmak, telefon, TV gibi ekranlar karşısında uzun süre kalmak, egzersiz yapmamak, soğuk hava akımına maruz kalmak, boyun bölgesine alınan darbeler ya da geçirilen kazalar boyun fıtığına neden olabilir. Meslek hastalığı olarak da kendini gösteren boyun fıtığı özellikle masa başı çalışan kişilerde ya da temizlik işlerinde görev yapan bireylerde de sıklıkla görülür.

Yaşlanma boyun fıtığını hızlandıran faktörlerdendir. Yaşın ilerlemesiyle diskler arasında meydana gelen sıvı kaybı, diskte hasara sebep olur. Bu durumda ileri yaştaki bireylerde boyun fıtığı görülme oranını arttırır.

Boyun Fıtığı Belirtisi Nedir?

Yaşın ilerlemesi ile boyun fıtığı riski artmaktadır. Özellikle 30 ila 50 yaş arasında daha çok tespit edilen boyun fıtığı, bayanlarda daha fazla karşımıza çıkmaktadır.

Boyun fıtığı genellikle hareketli olan 5 ve 6 numaralı omurlar arasında ya da 6 ila 7 numaralı omurlar arasında meydana gelir. Bu omurların stresten daha fazla etkilenmeleri de boyun fıtığını tetikleyen en büyük sebeplerdendir.

Boyun fıtığı genellikle zorlama ve ağır kaldırmadan kaynaklı ortaya çıktığı için en büyük boyun fıtığı belirtisi ağrı oluşumudur. Fakat her boyun ağrısı fıtık kaynaklı olmaya bilir. Kaslardan kaynaklı ağrı ile karıştırılmamalıdır.

Boyun fıtığına bağlı ağrıda boyundan kürek kemiğine ve sırta hatta parmak uçlarına doğru inen bir ağrı oluşur. Fıtığın ilerlemesi ile sinirler üzerindeki baskı artacağı için el ve kolda uyuşukluk ve karıncalanmalar meydana gelir.

Müdahale edilmeyerek boyun fıtığının ilerlemesi durumunda fıtığın olduğu bölgede his kaybı ve felç geçirme durumu söz konusu olabilir. Bu sebeple dikkatli olması gerekir.

Boyun Fıtığı Tanı Yöntemleri

Boyun fıtığı belirtisi ile doktora giden hastaya yapılan muanelerde yaşanan duygu ve kuvvet kaybı ya da anormal bir refleks oluşumu var mı kontrol edilir.

Ayrıntılı nörolojik muayene, radyolojik incelemeler, sinir elektrosu tetkiki (EMG) ve boyun MR’ ı çekimi ile boyun fıtığında kesin tanı konulmaya çalışılır. Röntgen filmler, disk arasındaki daralmaya gösterse de omurilikten çıkan sinirleri ve diskin fıtıklaşmasını göstermez. MR’ da ise boyun fıtığının omurilik ve sinirlere yaptığı baskı daha iyi anlaşılır. EMG yöntemin de boyun bölgesindeki sinirlerin işlev bozukluklarını ve yapısal hasarlarını incelemek için başvurulan bir yöntemdir. Hasar görmüş boyun yapısını veya kireçlenme başlamış bir diski daha iyi incelememize yardımcı olan tomografi (CT) de boyun fıtığı tanısında kullanılan bir yöntemdir.

Ayrıntılı yapılan çalışmalardan sonra hastada sinir yıpranması yoksa boyun fıtığı fizik tedavi uygulaması, ağrı kesici kullanımı ile hasta dinlendirilerek tedavi uygulanır.

Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?

Hasta boyun, sırt, kol ve omuz bölgesinde ağrı, kollarında uyuşma ve hissizlik, karıncalanma, güçsüzlük, reflekslerin azalması gibi boyun fıtığı belirtisi göstererek doktora gittiğinde hasta, hekim tarafından detaylı bir fiziksel muayene alınır. Uzman hekim fiziksel muayeneden sonra biyokimyasal tetkitler, MR çekilmesi, tomografi, EMG gibi testler isteyerek detaylı bir araştırma yapar. Yapılan bu araştırmalar sonucunda boyun fıtığının nerede olduğu, şiddeti ve sinirlere yaptığı baskı belirlenir.

Boyun fıtığı belirtisi ile doktora giden hastanın öncelikle şikayetlerinin ne olduğu sorgulanır. Şikayetlerin başlama tarihi, boyun fıtığının belirtileri artıyor mu azalıyor mu, yansıyan ağrı belirtisi var mı, daha önce boyun fıtığı tedavisi görmüş mü hepsi sorgulanarak hastanın şikayetleri dinlenir.

Sebepsiz kilo kaybı, ateş, titreme, kanser, eklem iltihabı gibi enfeksiyon hastalıklarına sahip olup olmama, bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı, geçmeyen veya hafiflemeyen ağrı, üşüme gibi boyun fıtığı belirtisi yaşıyorsanız uzman bir doktora başvurmalısınız.

Biyokimyasal Laboratuvar Testleri: Bu testler boyun fıtığı yaşayan hastanın romatolojik ya da kanser gibi farklı bir hastalıktan dolayı boyun fıtığı belirtisi yaşayıp yaşamadığını belirlemek için kullanılır.

Röntgen (X-ray/düz grafi): Boyun fıtığı belirtisi yaşayan hasta doktora gittiğinde ilk istenecek tetkik röntgendir. X-ray omurgayı meydana getiren kemiklerin yapısını, diziliminin nasıl olduğunun anlamaya yarar. Ayrıca kemik ve disklerde meydana gelen herhangi bir hasar olup olmadığı çekilecek röntgen ile saptamak mümkündür.

Bilgisayarlı Tomografi (CT): Bilgisayarlı tomogrofiler kemiklerin yapısını ve kemiklerde meydana gelen bir hasar varsa anlamaya yarayan en etkili yöntemdir. Ayrıca boyun fıtığı yaşanan bölgede kireçlenme gibi yaşanan kimyasal değişiklikleri de tespit eder.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Sinir köküne kadar inceleme imkânı sunan manyetik rezonans görüntüleme boyun fıtığı belirtilerinin görüldüğü bölgedeki yumuşak doku değişikliklerinin ve yaşanan fıtığın en iyi şekilde anlaşılmasını sağlayan radyolojik bir tetkiktir. Boyun fıtığının detaylı bir şekilde analiz edilmesine olana sağlar.

Elektromiyografi (EMG): Elektro tanısal işlemler olarak bilinen EMG sinir ve kasların elektrik potansiyelinin incelenmesini sağlayan bir tetkik yöntemidir. Özellikle servikal radikülopati hastalarının teşhisinde önemli bir yere sahiptir.

Boyun Fıtığı Tedavi Yöntemleri

 

Boyun fıtığı tedavisi ameliyata ihtiyaç duymadan çoğunlukla iyileşebilen fıtıklardır.  Kontrollü boyun fıtığı hareketleri ve tıbbi işlemler ile ağrı azaltılır. Boyun fıtığı hastalarında ağrı dayanılabilir düzeyde ise 3-4 haftalık medikal tedavi uygulama ağrının geçmesi için yeterli olacaktır.

Boyun fıtığı hastalarının doğru duruş ve oturma şeklini öğrenmeleri gerekir. Ağır yük taşınmamalı ve boyun zorlanmamalıdır. Tedavi süresince ağrıyan bölgeye kontrollü ısı uygulamak da sürecin daha rahat ilerlemesine yardımcı olur.

Yine ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlarının kullanımı boyun ağrısının azalmasına destek sağlar. Boyun fıtığının ilerlemesini engellemek için fıtığın derecesine göre uygun fizik tedavi uygulaması yapılabilir. Akut dönem dediğimiz boyun fıtığı ağrısının başladı ilk günlerde boyunluk kullanımı hastayı rahatlatacaktır. Ama unutulmamalıdır ki uzun süre boyunluk takmak boyun kaslarını zayıflatır. Bu sebeple uzun süre takılması tavsiye edilmez.

Tedavilerin içindeki en etkili yöntem boyun bölgesinde bulunan kasların güçlenmesidir. Kasları fizik tedavi yöntemi ile kuvvetlendirebileceğiniz gibi sitimülasyon cihazı ile omurga terapisi uygulayarak da güçlendirebilirsiniz.

Boyun fıtığı tedavilerinde bilinçsiz ve kontrolsüz hareket etmek, tedavi sürecini uzatabileceği gibi boyun fıtığı ağrısını arttırarak, daha da kötüleşmesine sebep olabilir. Bir uzman veya hekimin kontrolünde tedavi süreci ilerletilmelidir.

 

Boyun Fıtığında Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Boyun Egzersizi

Boyun fıtığı hareketleri boynun rahatlamasını sağlayarak, boyun fıtığı ağrısını hafifletmek için yapılır. Bilinçsizce uygulanması tedavi sürecini sıkıntıya sokar ve boyun fıtığının ilerlemesine sebep olur. Bu sebepten dolayı bir uzman kontrolünde uygulanmalıdır.

Boyun fıtığı hareketleri yapılırken boyun çok zorlanmamalıdır. Hareketler uygulanırken yanma veya ağrı hissi oluşuyorsa hareketlere devam etmemek gerekir.

Boyun fıtığı hareketleri aşağıdaki gibidir;

1. Başın sağa ve sola doğru döndürülmesi ile yapılan bir egzersizdir. Önce baş sol tarafa çevrilir ve 3 saniye beklenir. Daha sonra sol tarafa çevrilerek 3 saniye beklenir. Döndürme işlemi kontrollü bir şekilde yavaşça yapılmalıdır.
2. Başın öne ve arkaya hareket ettirmesi ile uygulanan bir harekettir. Çene göğse temas edinceye kadar baş öne doğru eğilir. Çene göğse temas edince 3 saniye beklenir. Daha sonra baş geriye doğru indirilerek rahatlaması sağlanır. Çene göğse yaklaştırılırken çok fazla zorlanmamalıdır.
3. Bir diğer egzersizde baş sağ ve sola doğru yatırılır. Yatırılma işlemi sırasında boyun çok fazla zorlanmamalıdır. Ortalama 3 saniye başın omza yatık şekilde beklenmesi yeterli olacaktır. Daha sonra baş yukarıya kaldırılarak rahatlaması sağlanır. Ortalama 10 set şeklinde yapılması yeterli olur.
4. Ayaklar omuz genişliğinde açılır ve eller alın üzerinde birleştirilir. Ellerin yardımı ile baş ileri doğru itilirken aynı şekilde başta ellere karşı bir direnç gösterip elleri itmeye çalışır. 5-10 saniye bu şekilde güç uygulanır ve bırakılır. Hareket ortalama 10 set şeklinde tekrar edilebilir.
5. Ayaklar yine omuz genişliğinde açılır. Eller başın arka tarafında birleştirilir. Başı ellere doğru geriye iterken eller ile de başı ön tarafa doğru iterek karşılıklı direnç oluşturulur. 5-10 saniye direnç uygulanır ve baş serbest bırakılır. Hareket ortalama 10 set şeklinde tekrar edilebilir.
6. Ayakta yapılan bir diğer boyun fıtığı hareketinde eller başın iki yanına konulur. Sağ el başın sağ tarafına, sol el başın sol tarafına gelecek şekilde yerleştirilir. Daha sonra baş hangi yöne çevrilmek isteniyorsa o yöndeki el ile başa bir direnç gösterilerek başın yön değiştirmesi engellenir. Örneğin; baş sola döndürülmeye çalışılır. Aynı anda sol el yardımı ile başa bir güç uygulanır ve başın dönmesi engellenir. Ortalama 10 saniye beklenir ve hareket tamamlanır. Başın hem sağ hem de sol tarafı için 10 set şeklinde tekrar edilir.
7. Ayaklar omuz genişliğinde kendimizi rahat hissettiğimiz bir şekilde açılır. Sonra sol el başın arkasına, sağ el ise başın sağ tarafına (sağ şakağa) yerleştirilir ve sağ tarafa bakmaya çalışılır. Bu bakma işlemi yapılırken sağ el ile bakma işlemi engellenmeye çalışılır. Benze işlem sol taraf içinde uygulanır. Eller ve baş arasında 5-10 saniyelik bir direnç oluşturarak egzersiz bitirilir. 10 set şeklinde tekrar edilir.
8. Düz bir zemin üzerine sırt üstü yatıldıktan sonra baş kontrollü bir şekilde arkaya doğru itilir. Arkaya doğru itme gerçekleştiğinde boyun kaslarında gerginlik oluşur. Bu şekilde ortalama 1 dakika bekletilir ve 1 dakika dinlendikten sonra hareket tekrarlanır.

Boyun fıtığı hareketleri sayesinde kan akımı artar, stres azalır ve boyun kasları güçlenir. Bu egzersizlerin dışında koşma, zıplama, ani hareket ya da ağır kaldırma gibi boyun bölgesindeki omur ve disklere zarar verebilecek ve boyun kaslarını yoracak hareketlerden kaçınmak gerekir. Boyun fıtığı tedavi süresince ve sonrasında hem yapacağımız aktivitelere hem de gün içerisindeki hareketlerimize özen göstermeliyiz.

İğne Tedavisi:

Kol bölgesine vuran şiddetli kol ağrıları, kolu hareket ettirmekte zorlanma gibi ileri derecede boyun fıtığı belirtileri varsa omurilikteki epidural boşluğa iğne yapılabilir. İçeresinde kortizon bulunan bu iğne direk olarak fıtıklaşmanın olduğu bölgeye uygulanır.

Spinal enjeksiyon yöntemi olarak bilinen iğne tedavisi boyun bölgesindeki sinir ve disklerde oluşan iltihabı gidermeye ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur. Kortizonlu iğne tedavisinde hastaların %70 olumlu sonuç alır ve uzun süre şikayetlerinden kurtulur.

 

Boyun Fıtığı Ameliyatı

İlaç ve fizik tedavi yöntemleri ile sonuç alınamayan ilerlemiş boyun fıtığı rahatsızlıklarında boyun fıtığı ameliyatı uygulanan bir yöntemdir. Omurlar arasında bulunan disk zaman içerisinde sinirlere bakı yapmaya başlar. Ameliyat ile sinirlere uygulanan bu baskının ortadan kaldırılması amaçlanır. Boyun fıtığı hastalarının ortalama %10’ una uygulanan bir işlemdir.

Boyun fıtığı ameliyatlarında iki ayrı yöntem uygulanır.

1. Laminektomi Yöntemi: Disk tarafından baskı gören sinirlerin bulunduğu bölge genişletilerek, maruz kalınan baskının azaltılması sağlanır. Cerrah bu işlem sırasında lamina ismi verilen 2 omurun bir kısmını çıkartır. Mikroskop kullanılarak uygulanan bir işlemdir.
2. Diskektomi Yöntemi: Bu yöntemde sinire baskı yapın disk bölgeden çıkarılır ve sinire uygulanan baskı ortadan kaldırılması amaçlanır. Çıkarılacak olan diskin yerine göre boynun ön ya da arka tarafından kesik atılır. Operasyon işleminde çıkarılan diskin yerine hareketli protezler yerleştirilir. Fakat bu protezin takılması her hasta için uygun olmayabilir. Uzman bir hekim hangi tekniğin daha uygun olduğunu fıtık durumunuza göre karar verecektir.

Boyun fıtığı ameliyatı sonrası hastanın boyunluk kullanması gerekir. Genellikle aynı gün içerisinde ayağa kalkıp, gezebilir. Yemek yiyebilir. Çoğunlukla aynı gün  ya da operasyondan bir gün sonra taburcu edilir. Ağır bir işte çalışmıyorsa ortalama bir hafta içerisinde işinin başına dönebilir. Evde de ağır işler yapılmamalıdır.

Mikrocerrahi yöntemiyle uygulanan boyun fıtığı ameliyatları açık ameliyatlara göre iyileşme süreci daha kısadır. Günlük yaşantıya daha kolay adaptasyon sağlanır. Boyun fıtığı ameliyatı sonrası uzman hekiminizin boyun fıtığı egzersizleri önerir.

Türkiye’nin ilk ve tek omurga terapi merkezi olarak açılan Sbrain, yapay zeka ile boyun sırt ve bel ağrılarına son veriyor. Boyun, Sırt Ve Bel Ağrılarının Tedavisi için Sbrain Omurga Terapi Merkezi‘ni ziyaret edebilir veya Instagram sayfamızdan bizleri takip edebilirsiniz.